UVOD U STUDIJE ŠPANSKOG JEZIKA

Status predmeta: OP
Tip predmeta: jednosemestralni (II semestar)
Šifra predmeta: 0615022
Broj časova: 2
Broj ESPB bodova: 3
Profesori: dr Jelena Rajić, Željko Donić


U okviru predmeta studenti se na predavanjima i vežbama upoznaju sa sledećim pojmovima i temama: španski jezik, poreklo, istorijski razvoj; ostali romanski jezici. Rasprostranjenost španskog jezika i drugih romanskih jezika. Dijalekti i jezici koji se govore na Iberijskom poluostrvu i u Latinskoj Americi. Razvoj španske filologije i lingvistike: značajna imena hispanske filologije i lingvistike, gramatike i rečnici španskog jezika. Enciklopedijski rečnici i časopisi. Osnivanje institucija značajnih za razvoj španskog jezika.


Studenti će razviti sposobnost samostalnog istraživanja i rada u biblioteci, ovladati terminologijom i pojmovima neophodnim za dalje proučavanje španskog jezika i književnosti.


Predavanja, prezentacije i razgovor na času o određenoj temi kao i samostalan rad (pretraživanje interneta i bibliotečkih kataloga).


Silabus:

Nedelja

Uvod u studije španskog jezika

   
I Španski jezik (español o castellano). Poreklo španskog jezika. Latinski jezik Hispanije (latín vulgar). Romanski jezici (idiomas romances). Istorijske okolnosti razvoja španskog jezika (asimilacija navarsko-aragonskog itd.).
   
II Prvi tekstovi na romanskim jezicima iberijskog poluostrva (na galisijsko-portugalskom, na navarsko-aragonskom, na mosarapskom, na kastiljanskom). Srednjovekovni španski. Rano normiranje jezika (Nebriha). Uticaj drugih jezika na španski jezik: germanski i arapski supstrart, uticaj amerindijanskih jezika, engleskog i francuskog jezika, drugih romasnkih jezika Iberijskog poluostrva itd.).
   
III Pretraživanje raspoloživih resursa vezanih za španski jezik (on-line rečnici i materijali, udžbenici, studije, članci itd.). biblioteke: fakultetske, gradske, nacionalne. Internet. Institut Servantes i virtuelna učionica itd.
   
IV Geografska rasprostranjenost španskog jezika. Zemlje španskog govornog područja. Španski jezik u SAD. Ladino.
   
V Jezik i dijalekat. Bilingvizam i diglosija. Multilingvizam u savremenoj Španiji: jezička situacija. Dijalekti španskog jezika.
   
VI

Katalonski jezik: poreklo i pojava prvih pisanih spomenika. Razvoj katalonskog od srednjeg veka do danas (katalonska renesansa, katalonski za vreme Franka…) Savremena politika propagiranja katalonskog jezika. Književnost i pozorište na katalonskom jeziku. Dijalekti katalonskog jezika. Status katalonskog jezika u Svetu. Institut Ramon Ljulj. Prve gramatike i rečnici. Izučavanje katalonskog jezika u Španiji, svetu i kod nas. Stipendije i druge mogućnosti.
Galisijski jezik: poreklo i prvi pisani spomenici. Galisijsko-portugalski jezik i odvajanje galisijskog od portugalskog. Uticaj kastiljanskog. Rosalija de Kastro i obnova galisijskog jezika u romantizmu. Današnja situacija (politički i filološki kriterijum). Dijalekti galisijskog jezika. Institut za proučavanje galisijskog jezika.
Baskijski jezik: hipoteze o poreklu. Prvi pisani spomenici. Zastupljenost baskijskog jezika danas. Književnost na baskijskom jeziku.

Primeri.
   
VII Španski jezik u Hispanskoj Americi. Osnovne odlike, specifičnosti i razlike. Ostali jezici Srednje i Južne Amerike. Amerindijanski jezici. Kreolski jezici. Spangliš.
   
VIII Razvoj španske gramatike i lingvistike. Gramatike od Antonija de Nebrihe do Andresa Belja. Gramatike 20. veka (funkcionalizam i generativizam).
   
IX Osnivanje i rad Španske kraljevske akademije za jezik (RAE).
   
X Razvoj španske leksikografije: Kovarubijas. Rečnici španskog jezika: vrste (jednojezični, dvojezični, višejezični, opšti i specifični, rečnici nedoumica, etimološki, rečnici amerikanizama, rečnici sinonima i antonima itd.). Razvoj španske ortografije (Koreas, RAE). Najznačajniji lingvistički časopisi.
   
XI Uticaj španskog jezika na druge evropske jezike. Hispanizmi u drugim evropskim jezicima. Hispanizmi u srpskom jeziku. Transliteracija. Transkripcija španskih termina i reči u srpskom jeziku.
   
XII Izlaganje radova na zadatu temu i diskusija.
   
XIII Izlaganje radova na zadatu temu i diskusija.
   
XIV Izlaganje radova na zadatu temu i diskusija.
   
XV Izlaganje radova na zadatu temu i diskusija.

Studenti su dužni da istraže jednu od zadatih i napišu rad dužine od 3 do 5 strana (moguće je i sam formulisati temu). Radovi će biti predstavljani na času, kroz diskusiju. Pisanje i odbrana seminarkog rada su uslov za polaganje završnog ispita.


Teme:

1. Latinski jezik u Hispaniji: poreklo španskog jezika
2. Španski jezik i drugi romanski jezici
3. Arapski kulturni uticaj u Španiji i arabizmi u španskom jeziku
4. Jezici na Iberijskom poluostrvu
5. Katalonski jezik u savremenoj Španiji
6. Baskijski jezik u savremenoj Španiji
7. Galisijski jezik u savremenoj Španiji
8. Institut Servantes, u svetu i u Srbiji
9. Odlike španskog jezika u Hispanskoj Americi
10. Španski jezik na internetu
11. Španski jezik u svetu
12. Španski jezik u SAD
13. Jezik i kultura Sefardskih Jevreja
14. Gramatika A. De Nebrihe
15. Rečnici Španske kraljevske Akademije


Literatura
:

1. España, ayer y hoy. Itinerario de Cultura y Civilización. SGEL, 1997.

2. Hispanoamérica, ayer y hoy. SGEL, 1996.

3. R. Tamames y S. Quesada, Imágenes de España. Edelsa, 2001.

4. Dalibor Soldatić, „Jezička situacija u Španiji i španski jezik danas“, u Glossa, (1997), 2, str. 29-35.

5.Vlado Drašković, Uporedna gramatika romanskih jezika, Sremski Karlovci; Novi Sad, Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića, 1994. str. 5-7 (predgovor), 81-115.

6. Ivan Klajn, Istorijska gramatika španskog jezika, Beograd, Naučna knjiga, 1987. str. 7-37.

7. Ivan Klajn, „Transkripcija i adaptacija imena iz romanskih jezika. Imena iz španskog“, u Pravopisne teme, Sarajevo, Institut za jezik i književnost u Sarajevu, 1979, str. 140-155.